Thomas Gorpas

Πικρή εποχή

Σαν ήμαστε μικρά παιδιά
δεν  πρόφτασαν να μας κρατήσουν οι γονείς μας απ΄το χέρι
και να μας πάνε πουθενά
ήτανε κιόλας σκοτωμένοι άρρωστοι ή χαμένοι.
Τότε αντί για καλημέρα λέγαμε
έως πότε έως πότε έως πότε
αντί για καληνύχτα σιωπούσαμε
σχεδιάζοντας μες στην αμφιβολία της νύχτας
παιγνίδια και χαρές στο νέο καιρό της λευτεριάς.  

Τότε το ωραίο κορίτσι μας το λέγαμε Γιολάντα.
Η Γιολάντα
μας πότιζε πίκρα και μίσος
έτσι καθώς καμάρωνε τ΄απόγευμα  απ΄το παράθυρό της
ντυμένη του προσώπου της το φως και το γαλάζιο φόρεμά της
χωρίς πληγές χωρίς καημό και αίματα
ξεχειλισμένη αληθινό φαϊ και τη γλυκιά ομορφιά της.
Τη βλέπαμε για μια στιγμή μέσα στα μάτια κ΄έλαμπε
ύστερα βλέπαμε το δρόμο που έλαμπε πάντα και μας καλούσε
για τις ουρές τις διανομής και τη σκληρή μαυραγορά
που ήτανε θέα απροσπέλαστη σαν έτοιμο μαχαίρι.

Θυμούμαστε πως στον κόρφο μας
φώλιαζε  ένα πουλί
μας εκρατούσε από το χέρι η περηφάνια
μας εκρατούσε από το χέρι η οργή
και προχωρούσαμε
με τ΄όραμα μισού πέδιλου από λάστιχο αυτοκίνητου
με τ΄όραμα μισού σπυριού μπομπότας.
Δε μας εγύρισε ποτέ πίσω η βροχή
κι ο άνεμος που μας σώριαζε στο δρόμο.
Τα ξε σχισμένα πόδια μας δε χάθηκαν στη λάσπη
φυλάξαμε τα μάτια μας να μην τα σβήσει η καταχνιά
μην τα σκοτώσει η ανημποριά μην τα κερδίσει η πίκρα.
Κι όταν πούλαγε η μάνα μας τα ρούχα της και τα χρυσαφικά της
για ένα κινίνο ή δυο κλωνιά σταφίδα
εμείς μαθαίναμε να περιμένουμε τη λευτεριά.
Δεν κλάψαμε ποτέ.

*

Bittere Zeiten

Als wir Kinder waren,
konnten unsere Eltern uns nicht, an der Hand halten
und mit uns irgendwohin gehen,
sie waren schon ermordet, waren krank oder verschollen.
Damals sagten wir nicht „Guten Tag”,
wir sagten „Wie lange noch, wie lange noch, wie lange noch?”,
wir sagten nicht „Gute Nacht”, wir schwiegen
und planten in der Unentschiedenheit der Nacht
Spiele und Späße für die neue Zeit der Freiheit.

Damals nannten wir unser schönes Mädchen Jolanda.
Jolanda
gab uns satt zu trinken Bitterkeit und Hass,
so, wie sie stolz dastand am Nachmittag an ihrem Fenster,
bekleidet mit dem Licht ihres Gesichtes und dem himmelblauen Kleid
ohne Wunden, ohne Kummer, ohne Blutflecken
randvoll mit richtigem Essen und ihrer süßen Schönheit.
Wir sahen ihr für einen Moment in die Augen und sie leuchtete,
danach sahen wir den Weg, der immer glänzte, und uns zur Ausgabestelle lockte
für Essensmarken und auf den unerbittlichen Schwarzmarkt,
der ein unerreichbares Schauspiel war und wie ein erhobenes Messer.

Wir vergessen nicht, dass in unserer Brust
ein Vogel nistete.
Unser Stolz nahm uns an die Hand,
unser Zorn nahm uns an die Hand
und wir schritten vorwärts
mit der Aussicht auf etwas wie eine Sandale aus einem alten Autoreifen,
mit der Aussicht auf ein halbes Körnchen Maisgrieß.
Der Regen konnte uns nicht aufhalten,
auch nicht der Wind, der uns auf den Weg warf.
Unsere zerrissenen Füße versanken nicht im Schlamm,
wir schützten unsere Augen, damit der Nebel sie nicht löscht,
die Krankheit sie nicht verdunkelt
und die Bitterkeit sie nicht für sich gewinnt.
Und immer, wenn unsere Mutter ihre Kleider verkaufte
und ihren goldenen Schmuck
um uns eine Dosis Chinin zu kaufen oder ein paar Rosinen,
lernten wir daraus, wie man auf die Freiheit wartet.
Wir hatten nie Grund zu weinen.

**

Τραγωδία

Κανείς δε σκέφτηκε να κλείσει φεύγοντας την πόρτα
κανείς δε σκέφτηκε τον άνεμο που θα΄ρχονταν σε λίγο
κανείς δε σκέφτηκε τι άφηνε και τι έπαιρνε κοντά του
φύλλα μαχαίρια βλέμματα ή τα τελευταία λόγια
που θα΄διναν στην παρεξήγηση ένα τέλος.
Θέλω να σ΄αγαπήσω μα δε γίνεται έχω αργήσει
θέλω να σ΄αγαπήσω όσο δε μ΄αγάπησε κανένας
να σκιστώ για σένα ν΄αλλάξω γειτονιά ν΄αλλάξω στέκια.  
Τώρα πελώρια άγνωστα χέρια ασυνείδητα με δέρνουν
τώρα ξαφνικά τα νερά μού έκλεισαν όλους τους δρόμους
τώρα παλιά τραγούδια λαϊκά βαραίνουν τον αέρα…
Αν σε ξαναβρώ δεν ξέρω πού θα σε τρακάρω πάλι
σε πόλη ολοκαίνουργια με εναέριους δρόμους
ή σε μοντέρνα ερημιά ή μες στο τελευταίο σκοτάδι…
Και θα΄χω άραγε ακόμα την παλιά καρδιά;

*

Drama

Niemand hat daran gedacht, beim Gehen die Tür zu schließen,
niemand hat an den Wind gedacht, der in Kürze aufkommen würde,
niemand hat daran gedacht, was er liegengelassen, was er mit sich nehmen würde
Blätter, Messer, Blicke oder die letzten Worte,
die dem Missverstehen ein Ende geben würden.
Ich will dich lieben, aber es geht nicht, denn ich habe mich verspätet,
ich will dich lieben, wie mich noch niemand geliebt hat,
will mich zerreißen für dich, umziehen, meine Stammplätze wechseln.
Jetzt schlagen mich riesige, fremde, ungewohnte Hände,
jetzt, plötzlich, versperren die Wasser alle meine Wege,
überall werden jetzt alte Lieder gesungen und machen die Luft schwer…
Ob ich dich wiederfinde, weiß ich nicht,
auch nicht, wo ich dir noch einmal begegnen werde,
in einer nagelneuen Stadt mit Straßen in der Luft,
in einer modernen Einsamkeit oder inmitten der endgültigen Dunkelheit…
Und überhaupt: Werde ich wohl noch mein altes Herz haben?

**

Xτες και αύριο

Η ρουφιανιά των φίλων μας είναι
η πλέον πρωτότυπη πισώπλατη μαχαιριά.
Θυμάμαι κάτι παλιές εικόνες
στην πατρίδα μου βράδια καλοκαιρινά
κοντά στη θάλασσα ώρες γεμάτες
πίκρα ανεξήγητη που εξηγήθηκε αργότερα.
Μέσα στη μουσική που έβγαινε απ΄το γραμμόφωνο
έμπαιναν κορδέλες αύρας φύλλα ευκαλύπτων
σφαγμένα παιδικά κεφάλια και
τα προηγούμενα άλογα μελλοντικών
ποιημάτων μου.   
Ρεμπέτικα πρέπει να ήταν
τι άλλο; τα τραγούδια
του γραμμοφώνου…
Η Μάγδα
πριν απ΄τις παμπάλαιες αυτές εικόνες
και μετά
από τους νέους που θα πίνουν τα τραγούδια μου
πιστεύοντας πως το καλό όσο παλιώνει
γίνεται πιο παλιό σαν τα κρασιά.
Η Μάγδα κάνει φου και σβήνει
πάσα νοσταλγία και πάσα ρουφιανιά.  

*

Gestern und morgen

Die Untreue der Freunde aber
ist der eigenwilligste Messerstich im Rücken.
Ich erinnere mich an einige alte Bilder
in meiner Heimatstadt an Sommerabenden
in Meeresnähe, Stunden voll
unerklärlicher Bitterkeit, die sich erst später verstehen ließ.
Mit der Musik aus dem Grammophon
kam ein Windhauch hinein und Eykalypthusblätter,
geschlachtete kindliche Köpfe
und die vorauseilenden Pferde
meiner zukünftigen Gedichte.
Rembetika mussten es sein, was sonst,
die Lieder aus dem Grammophon…
Magda, noch vor den uralten Bildern
und nach den jungen Leuten,
die meine Lieder trinken werden im Glauben,
dass, während das Schöne altert,
es wie die Weine immer besser wird;
Magda pustet und löscht
alles Heimweh und alle Untreue aus.+

**

Τα ίδια και τα ίδια

Σημαία από σατέν βρόμικου χρώματος
μαύρα κατσίκια πλένονται στη θάλασσα
όλη η Ποίηση του Κόσμου κρύβεται
σε σχισμή βράχου σαν κολυμπάς.

Ο Σεφέρης επιτέλους πέθανε οριστικά
«στο φέρετρό του ακούμπησε» η Ελλάδα
αυτός πού ακούμπαγε κανείς δε λέει…
Στην κηδεία του πήγανε και πεθαμένοι
φίλοι γνωστών διευθύνσεων κ΄εχθροί
φυλετικών και άλλων διακρίσεων…  

Πάμε ρε παιδιά σινεμά να περάσει η ώρα
κ΄ελλείψει  ελληνικού βλέπουμε τούρκικο
-δε βλάπτει … Μάθατε …μάθατε;
Το παλιό ηλιοβασίλεμα επιστρέφει
ανατολή ηλίου και όλοι κλαίνε από χαρά
τρώνε και πίνουνε χορεύουνε και δε μιλάνε…
Πάλι
το μαγαζάκι το παλιό ανοίγει για καινούργιο…  
Κλείνομαι μέσα κλείνομαι μέσα κλείνομαι μέσα
κι ακούω ρεμπέτικα χαζεύω ζωγραφιές
κοιτάω παλιά κιτάπια κ΄έξω απ΄το παράθυρο…
Αυτή είανι σκλαβιά! Αυτή είναι σκλαβιά μουρμουράω.
Περασμένα μεσάνυχτα με παίρνει ο ύπνος
Ονειρεύομαι τον αρχιστράτηγο Καραϊσκάκη
βήχει βρίζει λάμπει και τους δείχνει
τον πούτζο του.
Πάλι. Αμάν τι τραβάς κ΄εσύ
καημένη Ελευθερία!
Ούτε εχθρός τους να΄σουνα…   

*

Immer dasselbe

Eine Flagge aus Satin von schmutziger Farbe,
schwarze Zicklein waschen sich am Meer,
alle Poesie der Welt verbirgt sich
in einem Felsspalt wenn du schwimmst.

Seferis ist jetzt endgültig und für immer tot,
"auf seinen Sarg stützt sich" ganz Griechenland,
worauf er sich stützt, das weiß niemand zu sagen...
Zu seinem Begräbnis kamen auch verstorbene
Freunde mit bekannten Adressen und Feinde
der Rassen- und anderer Diskriminierungen...

Kommt, Kinder, gehen wir ins Kino, damit die Zeit vergeht,
weil nichts griechisches läuft, sehen wir einen türkischen Film
— das schadet nicht … Habt ihr es schon gehört?
Der alte Sonnenuntergang kehrt zurück,
Sonnenaufgang und alle weinen vor Freude,
sie essen und trinken, tanzen und sprechen nicht…
Der kleine alte Laden öffnet wieder, als wäre er neu.
Ich bin hier drinnen eingeschlossen, eingeschlossen, eingeschlossen.
Ich höre Rembetika, bummle durch Bilder,
betrachte alte Schwarten und draußen vor dem Fenster…
Sowas ist doch Sklaverei, Sklaverei ist das, sage ich mir.
Nach Mitternacht ergriff mich der Schlaf.
Ich träumte von General Karaiskakis,
er hustete, fluchte, glänzte und zeigte ihnen
seinen Schwanz.
Wieder mal.
Ach Gott, was musst du durchmachen, arme Freiheit!
Nicht einmal, wenn du ihr Feind wärst…

**

Ποίηση

Ποίηση
ανάμνηση από φίλντισι
περίπατος τα ξημερώματα
άναμμα τσιγάρου κατά λάθος από φεγγάρι
χαρταετός που ξέφυγε απ΄τα χέρια παιδιού
κλάμα παιδιού στη μέση πανηγυριού
φιλία ανάμεσα σε δυο προδοσίες
κλωνάρι που ταξιδεύει
δασκάλα μόνη μελαγχολική στο διάλειμμα
ένα βιολί που παίζει μοναχό του
αριθμός 7
της καρδιάς τα μέσα φυλλώματα  
χαλκός χαλκωματένια χαλκωματάς – όλα τα παλιά γυαλίζω
χρυσάφι για όλους ή για κανένα
πόλη που κυριεύτηκε άδεια μετά μακριά πολιορκία
παλιές φωτογραφίες και μακρυμπάνι της μνήμης
πεταλούδα που γλίτωσε απ΄τη φωτιά
φωτιά που γλίτωσε απ΄τα νερά
χαρά που γλίτωσε απ΄τα γεράματα
βιολέτες σε άσπρο λαιμό
άσπρο άλογο που τρέχει σε μαύρο ουρανό
μαύρος ήλιος καλοκαιρινός
άσπρος ήλιος χειμωνιάτικος
λεμόνι κάρβουνο γλυκό του κουταλιού
νύχτα στρωμένη τσιγάρα
λέξεις…

*

Dichtung

Dichtung
elfenbeinerne Erinnerung
ein Spaziergang bei Tagesanbruch
versehentliches Anzünden einer Zigarette am Mond
ein Drache, der aus der Hand eines Kindes fliegt
das Weinen eines Kindes mitten auf einem Jahrmarkt
Freundschaft zwischen zwei Verrätern
ein Spross, der davonfliegt
eine Lehrerin, allein und traurig in der Pause
eine Geige, die von allein spielt
die Zahl 7
die innere Belaubung des Herzens
Kupfer, kupferfarbenes, der Kupfermann ruft: „Ich poliere alles, was alt ist”
Gold für alle oder für keinen
eine Stadt, die erobert wurde nach langer Belagerung, leer
alte Photographien und der tiefe Schacht der Erinnerung
Schmetterling, die dem Feuer entkommen
Feuer, das dem Wasser entkommt
Freude, die dem Alter entkommt
Veilchen an einem weißen Hals
ein weißes Pferd, das in den schwarzen Himmel reitet
schwarze Sommersonne
weiße Wintersonne
eine Zitrone Kohle etwas Süßes auf dem Löffel
Nacht voller Zigaretten
Wörter…

**

Για ένα ντέφι

Εγώ που ανδραγάθησα στη μάχη
για  το ομαδικό γούστο
δεν αγωνιώ για τίποτε άλλο τώρα
παρά για την προμήθεια ενός
μεταχειρισμένου ντεφιού…

Θέλω να πάμε σ΄ένα πανηγύρι
και ν΄αγοράσουμε τα πάντα με τα μάτια…

*

Für ein Tamburin

Heldentaten habe vollbracht in der Schlacht
um den Massengeschmack,
und jetzt mache ich mir nur noch Gedanken darum,
wie ich mir ein gebrauchtes Tamburin
beschaffen kann...

Ich will, dass wir auf den Jahrmarkt gehen
und alles kaufen mit unseren Augen...